Sve su prilike da će vlasti u FBiH ponovo dati dozvolu za za rad preduzeća za proizvodnju koksa, hemijskih proizvoda i energije GIKIL u opštini Lukavac, koje je u ljeto ispuštanjem otrovnih materija gotovo u potpunosti uništio biljni i živitinjski svijet u rijeci Spreči, sve do ušća u rijeku Bosnu kod Doboja, pa su otrovne mrlje primjećene i toj rijeci sve do Rudanke.
Iako nadležno Federalno ministarstvo za okoliš i turizam nije GIKILu dalo okolišnu dozvolu i Federalna uprava za inspekcije krajem avgusta je zabranila rad i proizvodnju u toj fabrici, pritisci su na vlasti da se proizvodnja obnovi. Kao razlog navodi se da je prestankom rada fabrike hiljadu radnika ostalo bez posla, a njihove porodice bez prihoda. To znači da naselja u opštini Petrovo i Doboj, uz federtalne lučavačke, gračaničke i opštine Doboj Istok ponovo mogu očekivati probleme.
–Imamo i cementaru koja je takođe zagađivač, ali GIKIL slovi kao najnedisciplinovaniji kada je u pitanju zaštita životne sredine. Sigurno je da neće moći raditi kao do sada, potrebne su značajne popravke za bezbjedniji rad – pomalo je utješna izjava na ovu temu načelnika opštine Lukavac Edina Delića.
Međutim, ne dolaze opasne čestice iz vazduha i otrovnih materija u vodi iz Federacije do Petrova i Doboja, već i iz samo par kilometara od GIKIL i Fabrike cementa udaljene Termoelektrane Tuzla.
Isparavanja iz termo blokova stižu i osjećaju se nerijetko i do pedesetak kilometara udaljenog Doboja i još bližeg Petrova, posebno kada je pritisak vazduha veći. Kako je tek onima koji žive u blizini ovih postrojenja može se samo zamisliti.
Kada je riječ o TE Tuzla, prema izvorima portala MojDoboj.info, najaktuelniji je problem odlaganja šljakišta, koje TE više jednostavno nema gdje lagerovati. Sporne su izmjene i dopune Prostornog plana za područje Tuzlanskog kantona 2020-2025. godina, prema kojima je u jednoj varijanti planirana odvožnja otpada nakon proizvodnje u pećima do jezera “Kop” u Šićkom Brodu, čemu su se mještani oštro suprostavili. Po cijenu protesta i blokada Vlade i Skupštine TK, ne žele otpad u svom mjestu, na području koje je rekultivisano nakon prestanka eksploatacije uglja sa površinskog kopa.
Tu žele da naprave moderan park prirode, a te aktivnosti vodi udruženje “Eko sport”.
–Iduće nedjelje, odnosno 23. decembra, na dnevnom redu Skupštine kantona je tačka o Prostornom planu i bez obzira na ishod spremni smo na sve da ne dozvolimo lagerovanje otpada u našem mjestu, svakako umiremo prijevremeno zbog otrova iz TE – kaže nam predsjednik tog udruženja Senad Isaković.
Pominjane opcije skladištenja otpada iz TE su i ranije korišćena nalazišta Rudnika soli, te isluženi kopovi rudnika uglja u Banovićima i Živinicama.
BISTARAC
I bliže RS, Donji Bistarac, je na meti onih koji bi šljakište iz TE Tuzla lagerovali u to hrvatsko naselje. Naišli su na oštro protivljenje, peticiju protiv ovih namjera je potpisalo 2.000 mještana, a čak su organizovali i javne proteste po saznanju o potencionalnoj opasnosti odlaganja otpada u tom mjestu opštine Lukavac.
LJ. ĐURIĆ
